Submenu

Cuba - landinfo

* Bevolking

Cuba heeft bijna 12 miljoen inwoners, hiervan is ongeveer 70% blank, 12% zwart en 17% mestiezen en mulatten. De oorspronkelijke Indiaanse bevolking is reeds lang geleden opgegaan in andere bevolkingsgroepen. Ongeveer 1,5 miljoen Cubaanse vluchtelingen wonen in de USA en dan voornamelijk in en om de stad Miami in de staat Florida. Ongeveer 75% van de Cubanen woont in de grote steden, met de hoofdstad Havana als uitschieter. Het huidige regeringsbeleid is er dan ook opgericht verdere verstedelijking tegen te gaan. De helft van de inwoners van Cuba is jonger dan 25 jaar.

* Cultuur

De multiculturele samenleving zorgt voor weinig problemen. De verschillende bevolkingsgroepen kunnen over het algemeen goed met elkaar overweg. Ondanks de moeilijke leefomstandigheden waarmee de inwoners van Cuba worden geconfronteerd zijn de mensen over het algemeen erg gastvrij, levendig en sympathiek.

Waarschijnlijk is er niets bekender dan de Cubaanse muziek en dans. Cubanen leven ermee en overal op het eiland wordt muziek gemaakt. De cha-cha-cha, de son,de  mambo, de salsa, merengue en bossa nova zijn reeds lang geleden in het Amerikaanse en Europese ballrooms/repertoire opgenomen en de magie van Cubaanse muziek is waarschijnlijk te danken aan de vermenging van Afrikaanse ritmes en Europese melodieën. Vooral het wereldberoemde liedje Guantanamera (1919) wordt tot op de dag van vandaag veelvuldig gedraaid.

Op papier is de Cubaanse bevolking Rooms-Katholiek, maar slechts een klein percentage is nog praktiserend. Een klein deel van de bevolking hangt, de uit Afrika afkomstige ‘Santeria’ aan, wat een mengeling van Afrikaanse godsdiensten is, maar dat werd aangevuld met het Rooms-Katholieke geloof.

Het hart van het culturele centrum is Havana, een levendige stad met een bruisend nachtleven en een prachtige architectuur. In het Nationale Museum in Havana krijgt men een goede indruk van de vele kunststromingen, die Cuba rijk is.

* Flora en Fauna

Cuba is erg rijk aan plantensoorten, maar door de aanplant van suikerriet, koffie en rijst zijn bijna alle oorspronkelijke wouden verdwenen. Men stelt nu pogingen in het werk om het eiland voor een gedeelte opnieuw te bebossen, om zowel economische redenen als om natuurbehoud. Grote palmen van 20 tot 25 meter hoog geven het landschap zijn specifieke aanzien. In de Cubaanse kustgebieden en laagvlakten vindt men mangroven en tabaksplanten.

Een grote variëteit aan dieren is op het eiland aanwezig. De kustwateren herbergen o.a. veel schaaldieren en economisch belangrijke vissoorten. Van de vele vogels is slechts ongeveer een derde inheems; de overige zijn trekvogels van elders. Er leven twee soorten krokodillen (bij de wet beschermd) en vele schildpadden, leguanen en andere reptielen.

Interessante zoogdieren zijn onder meer Solenodon cubana, een aan de agouta verwante insecteneter. Zeer veel soorten blijken alleen op Cuba voor te komen; dat geldt in het bijzonder voor de zeer kleurrijke landslakken.

* Geografie

Cuba, in het Caribisch gebied, ligt op ongeveer 200 km ten zuiden van de Amerikaanse staat Florida en maakt deel uit van de eilandengroep ‘Grote Antillen’. Hiertoe behoren ook Jamaica, de Bahama’s, Puerto Rico, Haïti en de Dominicaanse republiek. Met een totale oppervlakte van 111.000 vierkante kilometer is Cuba het grootste eiland van de 1600 eilanden tellende archipel ‘Republica de Cuba’. Het eiland is smal, maar langgerekt. De maximale afstand tussen het meest oostelijke en meest westelijke punt bedraagt toch nog zo’n 1250 kilometer.

Het landschap op het eiland is heuvelachtig, soms bergachtig en de belangrijkste bergketens vinden we in het midden en  zuidoosten van het eiland. De gemiddelde hoogte bedraagt 1700 meter met als hoogste top de Pico Turquino (1994 meter).

De noordkust is steil en rotsachtig en hier vindt u veel koraalriffen. De zuidkust is bergachtig en wordt onderbroken door enkele vlakten die tot de zee doorlopen. In het oosten van Cuba komen veelvuldig aardbevingen voor.

* Geschiedenis

Cuba werd, op zijn eerste reis in 1492, door Columbus ontdekt en aanvankelijk hoopte hij dat het Japan was. Hij vond er geen goud, maar merkte wel op dat de lokale Indianen zich te goed deden aan een brandende stok van opgerolde en gedroogde bladeren.

In 1511 veroverde door Diego de Velazquez het eiland en stichtte verschillende steden, zoals Havanna. Rond 1526 werden de eerste Afrikaanse slaven naar het eiland gebracht en al gauw werd het eiland bevolkt door Spanjaarden, Afrikaanse slaven en hun afstammelingen. Met de komst van de slaven werd ook de plantagebouw tot ontwikkeling gebracht. Suiker werd geïntroduceerd, tabak werd in 1717 een officieel Spaans monopolie en vanaf 1748 werd er ook koffie verbouwd.

De belangrijkste functie van het eiland Cuba was echter de bevoorrading van de Spaanse vloot, omdat het de springplank was voor de Grote Oversteek van en naar Europa. Met uitzondering van de Engelse bezetting in 1762-1763 is Cuba steeds een Spaanse kolonie geweest. Aan het eind van de 18e eeuw had Cuba zich vooral dankzij de slavernij ontwikkeld tot de belangrijkste suikerproducent ter wereld, maar de plantagehouders werden echter in alle opzichten afhankelijk gehouden van het moederland Spanje en in 1868 brak dan ook de onvermijdelijke eerste onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje uit.

Spanje wist deze eerste opstand te onderdrukken, maar de Verenigde Staten wisten gedurende deze periode hun belangen op het eiland aanzienlijk te verstevigen. Maar de confrontaties gingen door en in 1898 verklaarde de VS dan ook de oorlog aan Spanje, werd de Spaanse vloot veroverd en het eiland voor 4 jaar door de Amerikanen bezet. In 1902 werd de Republiek Cuba als onafhankelijke republiek uitgeroepen.

Krachtens deze grondwet behielden de Verenigde Staten echter ook enkele rechten, waaronder het recht op interventie, enkele marinesteunpunten (waaronder de Baai van Guantanamo) en een verdere uitbreiding van het Amerikaanse bedrijfsleven in Cuba. Het leven van de werkende bevolking bleef echter erbarmelijk en na een nationalistische opstand werd (in 1933) de regering afgezet door Sergeant Fulgencio Batista. Zijn regeerperiode kan worden gekarakteriseerd door corruptie en politiek geweld en zijn dictatuur werd uiteindelijk dan ook ten val gebracht door een campagne van Fidel Castro.

Onder het bewind van Fidel Castro werd Cuba ingericht volgens het communistisch model. De rechterlijke macht, de pers en de vakbonden kwamen onder staatscontrole en alle belangrijke industrietakken werden genationaliseerd. Hierop volgde een uittocht van geschoolde werkkrachten naar de Verenigde Staten.

Op 16 april 1961 voerde Amerika een invasie uit in de Varkensbaai en deze werd uitgevoerd door Cubaanse emigranten die speciaal door de Amerikaanse CIA waren geïnstrueerd. Deze invasie liep op een enorme catastrofe uit en als reactie hierop kondigde de Amerikaanse president Kennedy een volledige politieke en economische isolatie van Cuba af. In oktober 1962 werd bekend dat de Sovjet-Russische president Croetchev middellange afstandsraketten op het eiland had laten installeren om, desgewenst, de VS aan te kunnen vallen. Dit leidde tot de ernstigste crisis in de internationale politiek sinds 1945 en voerde de “vrije” wereld naar de rand van de volgende wereldoorlog. Geheime onderhandelingen tussen Kennedy en Croetchev leidden tot het weghalen van de raketten door de Sovjet-Unie, maar in de jaren ’70 bleef Cuba de door Moskou uitgezette lijn volgen.

In de jaren ‘80 kon Fidel Castro de beloofde communistische welvaartsstaat niet waarmaken met als gevolg dat honderdduizenden Cubanen op de vlucht sloegen. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie, moest Castro noodgedwongen de Cubaanse maatschappij liberaliseren om te vermijden dat nog meer mensen op de vlucht zouden slaan en het eiland in economische chaos ten onder zou gaan.

* Klimaat

Cuba heeft een ideaal subtropisch klimaat. De gemiddelde temperatuur bedraagt 25 °C en in de koudste maand (januari) is de temperatuur altijd nog 21 °C en in juli en augustus kan de temperatuur oplopen tot zo’n 40 graden C. Hierbij zorgt de noordoostpassaat wind voor een aangename verfrissing.

Het zeewater is het gehele jaar door warm, met temperaturen tussen de 25 en 29 °C. De regentijd loopt van mei tot november, maar in deze periode regent het zeker niet de gehele dag door. Het grootste deel van de dag is het gewoon droog met volop zonne-uren en aan het eind van de middag valt er soms een zware stortbui, meestal gepaard met onweer.

Cuba kent dan ook jaarlijks zo’n 330 dagen met zon. In de maanden augustus tot oktober kunnen op Cuba ook orkanen voorkomen.

* Politiek/economie

Voorafgaand aan de periode vóór de verovering van Cuba (1511) door Diego de Velazquez kende Cuba geen politiek stelsel. Vanaf deze periode is het eiland lange tijd onderdrukt geweest door zowel Spanjaarden als Amerikanen. De omstandigheden voor de gewone bevolking bleven ten alle tijden uitermate erbarmelijk. De laatste, door Amerika gesteunde, dictator Batista werd door Fidel Castro gedwongen het land te verlaten. Voorlopig is Cuba nog een socialistische staat en een derdewereldland. De gezondheidszorg en het onderwijs zijn van een hoog niveau, maar de landbouwbedrijven zijn voor 80% in handen van de staat.


De Cubaanse economie draait op de productie van suikerriet, de industrie en exportproducten zoals tabak en nikkel. Maar sinds de omwenteling in de Sovjet Unie, waar Cuba zeer sterke vriendschap en economische banden mee had is er veel veranderd. De suikeroogst gaat niet meer rechtstreeks daarheen en hun steun is weggevallen. Cuba moest volledig overschakelen naar andere inkomstenbronnen, maar ook door de economische blokkade door de USA levert dat nog steeds veel problemen op.

In de afgelopen jaren is ook de groeiende stroom aan toeristen een uitermate belangrijke inkomstenbron geworden. Steeds meer bekende hotelketens strijken hier weer neer en zorgen,vooral aan de kust, voor redelijk veel werkgelegenheid.